Należy mieć świadomość, że o samowoli budowlanej w kraju zrobiło się bardzo głośno po tragicznym wypadku, który miał miejsce dokładnie 10 lutego 2020 roku w miejscowości Bukowina Tatrzańska. Silny wiatr zerwał bowiem dach prowizorycznego budynku, w którym z kolei znajdowała się wypożyczalnia nart. Niestety w wypadku śmierć poniosły trzy osoby. Dopiero później okazało się, że wspomniany obiekt był samowolą budowlaną.

Czym jest samowola budowlana?

Warto wiedzieć, że bardzo trudnym zadaniem będzie znalezienie dokładnej definicji samowoli budowlanej w ustawie z dnia 7 lipca 1994 roku. Godny uwagi jest jednak fakt, że istnieją aspekty, dzięki którym możliwe jest jednoznaczne wskazanie, które obiekty nie powinny w ogóle zostać zrealizowane.

W najprostszym możliwym ujęciu przez samowolę budowlaną należy rozumieć prowadzenie różnego rodzaju prac budowlanych, które naruszają przepisy prawa budowlanego. Oznacza to tym samym, że za samowolę budowlaną należy uznać budowę obiektu bez uzyskania pozwolenia na budowę. Ponadto koniecznie trzeba zaznaczyć, że samowolą budowlaną będzie również realizowanie różnego rodzaju inwestycji, mimo że organy administracji architektoniczno-budowlanej wniosły sprzeciw.

Warto również wiedzieć kiedy dokładnie będzie występowała samowola budowlana. Godny uwagi jest bowiem fakt, że można mieć z nią do czynienia nie tylko na etapie budowy, ale również w przypadku rozbiórki poszczególnych obiektów budowlanych. Należy mieć świadomość, że inspektor nadzoru budowlanego jest osobą, która wydaje decyzję o ewentualnym przekroczeniu przepisów. W przypadku, gdy dany obiekt został wzniesiony bezprawnie, osoba pracująca na wspomnianym stanowisku może nakazać jego rozbiórkę.

Gdzie i jak zgłosić samowolę budowlaną?

Warto wiedzieć, że istnieją liczne przesłanki, które mogłyby sugerować, że dany obiekt będzie naruszał w jakikolwiek sposób przepisy prawa budowlanego. Można bowiem podjąć decyzję o dokonaniu anonimowego zgłoszenia. Należy w tym celu wypełnić właściwy dokument do nadzoru budowlanego o samowoli budowlanej. Osoba zainteresowana nie powinna mieć większych problemów ze znalezieniem wzoru pisma w internecie. Koniecznie należy zdawać sobie sprawę, że organem właściwym w kwestiach związanych z samowolą budowlaną jest powiatowy inspektor nadzoru budowlanego. Stosowny dokument można złożyć osobiście lub przez internet.

Godny uwagi jest również fakt, że wspomniane organy nadzoru budowlanego działają z urzędu. Warto również zaznaczyć, że zgłoszenie samowoli budowlanej jest pewnego rodzaju impulsem, który powoduje, że dany organ podejmie czynności dotyczące sprawdzenia, a także dokładnego przeprowadzenia postępowania w określonej sprawie. Nie należy mieć obaw, że osoba, której będzie dotyczyła sprawa dowie się kto dokładnie zgłosił do stosownego urzędu samowolę budowlaną. Obowiązkiem nadzoru jest bowiem podjęcie działań, które nie będą pozwalały na zidentyfikowanie osoby, która złożyła zawiadomienie.

Jakie kary wiążą się z samowolą budowlaną?

Warto wiedzieć, że przewidziane zostały sankcję za samowolę budowlaną o charakterze karnym lub administracyjnym. Oznacza to tym samym, że konsekwencje samowoli budowlanej będą uzależnione od określonego przypadku.

Jedną z kar jest wydanie decyzji, która będzie nakazywała rozbiórkę danego obiektu budowlanego. Godny uwagi jest fakt, że w tym przypadku nie ma praktycznie żadnego znaczenia kiedy dokładnie został wybudowany budynek. Nakaz może dotyczyć nawet rozbiórki obiektu, który został postawiony 30 lat temu. Kolejnym rodzajem sankcji administracyjnej będzie obowiązek wniesienia opłaty legalizacyjnej.

Należy mieć świadomość, że zgodnie z art 90 ustawy prawa budowlanego, każda osoba, która zdecyduje się na wykonanie robót budowlanych bez wcześniejszego uzyskania odpowiednich pozwoleń będzie podlegała karze grzywny, pozbawienia wolności do lat 2 lub ograniczenia wolności. Oczywiście zdecydowanie najczęściej stosowane są grzywny. Warto wiedzieć, że kary pozbawienia lub ograniczenia wolności nie są powszechnie praktykowane.